Η "Ζωή αρρωστεμένη" δημοσιεύθηκε το 1916, μια χρονιά αρκετά μαύρη, αφού σηματοδοτήθηκε από τον συνεχιζόμενο ευρωπαϊκό πόλεμο, τον λεγόμενο εθνικό διχασμό και τον αγγλογαλλικό αποκλεισμό της Ελλάδας. Η φτώχεια, η πείνα και η αβεβαιότητα, που κατέκλυσαν την κοινωνία, έδωσαν ίσως αφορμή για το μαύρο αυτό και πεσιμιστικό αφήγημα. Ο ήρωάς του είναι ένας έφηβος που βασανίζεται από την ενότητα του έρωτα και του θανάτου. Ο φαύλος κύκλος του αφηγήματος είναι ότι η ερωτική επιθυμία, που καταλύει το ένστικτο του θανάτου, εκδηλώνεται προς την κόρη της μητριάς, της θεωρούμενης από τον ήρωα ως υπεύθυνης για το θάνατο της μητέρας του. Το αφήγημα είναι μια καταγραφή της ροής της συνείδησης ενός φυλακισμένου στα συναισθήματά του ανθρώπου.

Στο αριστοτεχνικό διήγημα "Πάνω στη γαλήνη", ο έφηβος ήρωας περνά τις ώρες του ήρεμα, με περιπάτους, φίλους και φλερτ. Μέσα στην απραξία, σε χρόνο που μοιάζει σταματημένος, το διήγημα, το οποίο είναι μια θαυμάσια περιγραφή της ρουτίνας, ξεδιπλώνει την υπόγεια εισβολή του φόβου του θανάτου. Ο Βουτυράς χρησιμοποιεί εδώ εκτεταμένα την τεχνική των επιφανειών που διατύπωσε ο W. Pater και τους έδωσε την πλήρη ανάπτυξη ο Τζόυς.

(Βάσιας Τσοκόπουλος)

Ο Δημοσθένης Βουτυράς (1872-1958) είναι ένας κλασικός της νεωτερικής λογοτεχνικής μας παράδοσης. Με το έργο του εισάγει στην ελληνική λογοτεχνία τον εσωτερικό μονόλογο, το διχασμένο ήρωα, την εμπειρία του άστεως, τη βαθιά κριτική του πολέμου, την ευαισθησία για τα ζώα. Εισάγει την επιστημονική φαντασία, το παράλογο, την υπαρξιστική προβληματική, μοντέρνα σάτιρα και ειρωνεία. Ο Βουτυράς έφερε στην ελληνική λογοτεχνία τη συγκίνηση, το βίωμα και την έκφραση της σύγχρονης ζωής, γι’ αυτό το έργο του διατηρεί ακέραια τη ζωντάνια του και σήμερα.